Wszystko co powinna wiedzieć osoba najmująca mieszkanie

Artykuł wprowadzono: 16 marca 2018

Dokumenty potwierdzające adres zamieszkanie (justificatifs de domicile)

Zaświadczenie o wyborze miejsca zameldowania (attestation d’élection de domicile unique)

Umowa najmu lokalu mieszkalnego (contrat de location)

Prawa i obowiązki najemcy lokalu (locataire) i wynajmującego lokal (bailleur)

Kaucja (dépot de garantie)

Protokół zdawczo – odbiorczy (état des lieux)

Mieszkanie socjalne (HLM habitation à loyer modéré)

DOKUMENTY POTWIERDZAJĄCE ADRES ZAMIESZKANIA

Do czego jest potrzebny dokument potwierdzający adres zamieszkania (justificatif de domicile)?

Dokument potwierdzający adres zamieszkania jest potrzebny aby założyć konto bankowe, aby podpisać umowę o pracę, złożyć zeznanie podatkowe, zarejestrować samochód itp.

Jakie dokumenty potwierdzają adres zamieszkania?

Dokumentami potwierdzającymi adres zamieszkania są:

ostatni rachunek za wodę prąd lub gaz (facture d’eau, d’électricité ou de gaz); rachunek w formie elektronicznej jest również akceptowany;
ostatni rachunek za telefon stacjonarny lub komórkowy (facture de téléphone);
rozliczenie podatkowe (avis d’imposition ou de non imposition);
rachunek za czynsz (quittance de loyer) lub tytuł własności (titre de propriété);
polisa ubezpieczeniowa na mieszkanie (quittance d’assurance incendie, risques locatifs ou responsabilité civile pour le logement).

Wynajmujący ma prawo zażądać:

kopii dokumentu tożsamości (paszportu lub dowodu osobistego);
umowy o pracę (contrat de travail);
3 ostatnich odcinków wypłaty (bulletins de salaire);
rozliczenia podatkowego (avis d’imposition);
zaświadczeń o zapłaceniu czynszu za poprzednie mieszkanie (quittances de loyer).

Tych samych dokumentów wynajmujący może się domagać od osoby gwarantującej płatność czynszu (caution d’un tiers).

Uwaga

We Francji jest przyjęte, że czynsz nie powinien przekraczać 1/3 dochodów najemcy, np. : jeśli wynajem ma kosztować 500 € miesięcznie, wtedy minimalne miesięczne dochody gospodarstwa domowego najemcy powinny wynosić 1500 € netto.

Jakich dokumentów nie ma prawa żądać wynajmujący?

Wynajmujący nie może żądać:

kopii wyciągów bankowych;
zgody na pobieranie czynszu z konta;
zaświadczeń o nieposiadaniu kredytu;
legitymacji ubezpieczeniowej;

zaświadczenia o stanie zdrowia;

Uwaga

Aby potwierdzić adres zamieszkania, wystarczy posiadać jeden z wyżej wymienionych dokumentów.

Co należy wiedzieć o tak zwanym grzecznościowym zaświadczeniu o zamieszkaniu (certificat d’hébergement)?

Osoba, która mieszka u rodziny lub znajomego i nie posiada żadnego z wyżej wymienionych dokumentów wystawionego na jej nazwisko, może przedstawić w administracji zaświadczenie grzecznościowe o zamieszkaniu (certificat d’hébergement). Zaświadczenie jest ważne, jeżeli potwierdza zamieszkanie pod wskazanym adresem przynajmniej od 3 miesięcy.

Do tego zaświadczenia należy dołączyć:

kserokopię dowodu tożsamości osoby, która wystawiła dokument;
jeden z dokumentów potwierdzających jej adres zamieszkania.

Uwaga

Beneficjent zasiłku z tytułu najmu mieszkania ma obowiązek zgłosić do CAF dochody osoby, której wystawił grzecznościowe zaświadczenie o zamieszkaniu. Będą one wliczone do dochodów gospodarstwa domowego, a zasiłek zostanie przeliczony lub wstrzymany.

Urząd skarbowy wliczy dochody osoby zameldowanej na podstawie certificat d’hébergement do obliczenia podatku miejskiego (taxe d’habitation).

ZAŚWIADCZENIE O WYBORZE MIEJSCA ZAMELDOWANIA (ADRES ADMINISTRACYJNY)

Co to jest adres administracyjny?

Jest to adres do korespondencji dla osób, które nie posiadają stałego miejsca zamieszkania.

Do czego służy adres administracyjny?

Adres ten pozwala osobom, które nie posiadają stałego miejsca zamieszkania na załatwianie spraw administracyjnych i socjalnych np.: kontakt z kasą chorych, Kasą Świadczeń rodzinnych, urzędem skarbowym, bankiem itp.

Jak uzyskać zaświadczenie o wyborze miejsca zameldowania?

Należy znaleźć stowarzyszenie uprawnione do wydawania zaświadczeń o zameldowaniu, posiadające wolne miejsca adresowe i należy poprosić o spotkanie z pracownikiem socjalnym. Do otrzymania zaświadczenia potrzebny jest ważny dokument tożsamości i zdjęcie.

Zaświadczenie o zameldowaniu jest ważne przez rok. Po upływie tego czasu należy poprosić o przedłużenie ważności dokumentu.

Uwaga

Niektóre banki odmawiają założenia konta osobom, które legitymują się zaświadczeniem o miejscu zamieszkania. Warto wiedzieć, że bank nie ma prawa odmówić zalozenia konta, jeżeli na zaświadczeniu widnieje adnotacja : « cette attestation vaut également justificatif de domicile pour l’accès a un compte bancaire (article r. 312-2 du code monetaire et financier) » (to zaświadczenie daje takie same prawa jak każdy dokument potwierdzający miejsce zamieszkania a tym samym upoważnia do otwarcia konta bankowego). Dobrze jest sprawdzić czy stowarzyszenie, do którego się zwracamy, ma prawo do wystawienia dokumentu z taką adnotacją.

Jakie są obowiązki osoby posiadającej adres administracyjny?

Obowiązkiem osoby posiadającej adres administracyjny jest regularne odbieranie poczty. Listy czekają na odbiorcę przez 3 miesiące. Nieodebrane w tym terminie są odsyłane do nadawcy, a adresat zostaje definitywnie skreślony z listy zameldowanych.

UMOWA NAJMU LOKALU MIESZKALNEGO

Jak oficjalnie wynająć mieszkanie?

Mieszkanie można wynająć przez agencję wynajmu mieszkań (agence de location, agence immobilière) lub bezpośrednio od właściciela.

Co warto wiedzieć najmując mieszkanie przez agencję?

Jest to najbezpieczniejsza forma zawierania umowy, ale trzeba liczyć się z opłatą za pośrednictwo. Według prawa mieszkaniowego (loi Alur), lokator uczestniczy w następujących kosztach poniesionych przez agencję:

oglądanie mieszkania z pośrednikiem;
skompletowanie dokumentów niezbędnych do spisania umowy;
spisanie umowy najmu;
sporządzenie protokołu zdawczo-odbiorczego.

Koszty wynajmu pokrywane przez najemcę nie mogą być wyższe od kosztów opłacanych przez wynajmującego i nie mogą przekraczać ustalonego pułapu, który zależy od powierzchni lokalu i obszaru geograficznego.

Szczegółowe informacje

http://vosdroits.service-public.fr/particuliers/F375.xhtml

Co warto wiedzieć najmując mieszkanie bezpośrednio od właściciela?

W takim przypadku należy upewnić się, że wynajmujący ma prawo do wynajmu lokalu, posiada tytuł własności.

Jakich dokumentów ma prawo zażądać wynajmujący przed zawarciem umowy najmu lokalu mieszkaniowego?

zaświadczenia o niekaralności;
aktu ślubu lub zaświadczenia o konkubinacie;
2 ostatnich bilansów przedsiębiorstwa w przypadku pracowników niezależnych;
czeku rezerwującego wynajem lokalu.

Jakie zapisy musi zawierać umowa najmu lokalu mieszkalnego (contrat de location-bail)?

Od 01 sierpnia 2015 roku każda umowa lokalu mieszkalnego (résidence principale) musi być sporządzana zgodnie z ustawą Alur.

Musi ona zawierać następujące elementy:

imię i nazwisko właściciela lokalu oraz jego adres;
imię i nazwisko lokatora;
przedmiot kontraktu (opis lokalu i jego przeznaczenie);
datę rozpoczęcia najmu, czas trwania umowy i sposób jej wypowiedzenia;
spis części budynku do wspólnego użytkowania (winda, klatka schodowa, wózkarnia itp.);
informacje o wysokości kaucji, czynszu, jego rewaloryzacji i sposobie dokonywania opłat;
przewidziane remonty;
gwarancje;
aneksy: świadectwo charakterystyki energetycznej, zaświadczenie o przeprowadzeniu w lokalu do wynajęcia kontroli na obecność szkodliwych dla zdrowia substancji oraz załącznik informujący o podstawach prawnych wynajmu lokalu.

Na jaki okres podpisywana jest umowa najmu lokalu mieszkaniowego?

Okres najmu zależy od rodzaju wynajmowanego mieszkania.

Lokale nieumeblowane są wynajmowane na 3 lata. Po upływie tego okresu najem jest przedłużany automatycznie.
Lokale umeblowane są wynajmowane na rok. Po upływie tego okresu najem jest przedłużany automatycznie.

Jaki jest okres wypowiedzenia umowy najmu przez lokatora?

Lokatora obowiązuje:

3-miesięczny okres wypowiedzenia w przypadku lokalu nieumeblowanego ;
miesięczny termin wypowiedzenia przypadku lokalu umeblowanego.

W przypadku umów zawartych po 27 marca 2014 roku, lokatora obowiązuje miesięcznie wypowiedzenie:

jeżeli lokal znajduje się w tzw. zone tendue czyli jednej z 28 aglomeracji (zawartej w ustawie Alur);
po otrzymaniu mieszkania socjalnego;
po otrzymaniu prawa do świadczenia dla dorosłych inwalidów (AAH) lub świadczenia RSA;
po utracie zatrudnienia, przeprowadzki do innej miejscowości dla nowej pracy.

Szczegółowe informacje

www.Service-public.fr – Congé donné par le locataire

Co warto wiedzieć o wypowiedzeniu umowy najmu przez wynajmującego (bailleur)?

Jeżeli mieszkanie jest głównym miejscem zamieszkania najemcy, wymówienie najmu musi nastąpić 6 miesięcy przed automatycznym przedłużeniem umowy.

W przypadku lokalu umeblowanego okres wypowiedzenia umowy o mieszkanie wynosi 3 miesiące.

Rozwiązanie umowy może nastąpić tylko w wyjątkowych sytuacjach, takich jak :

niepłacenie czynszu i kosztów eksploatacyjnych;
zniszczenie lokalu;
nieopłacenie ubezpieczenia za lokal;
podnajęcie lokalu bez zgody właściciela;
w przypadku planowanej sprzedaży mieszkania;
jeżeli właściciel mieszkania zamierza sam w nim zamieszkać albo dać mieszkanie do eksploatacji swoim potomkom lub rodzicom.

Co jeszcze warto wiedzieć o wypowiedzeniu najmu?

Wypowiedzenie najmu musi być sporządzone na piśmie i wysłane listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.

Wynajmujący, który wypowiedział umowę o najem z innego powodu niż ten, który podał lokatorowi, może być pociągnięty do odpowiedzialności prawnej i skazany na zapłacenie odszkodowania.

Właściciel może sprzedać wynajęty lokal. Lokatorzy mają prawo do pozostania w nim do czasu wygaśnięcia umowy.

Jeżeli właściciel mieszkania planuje sprzedaż lokalu, lokator ma prawo do pierwokupu.

Uwaga

W okresie od 01 listopada do 31 marca obowiązuje okres ochronny (trêve hivernale). W okresie tym prawo zabrania eksmisji z mieszkania.

PRAWA I OBOWIĄZKI NAJEMCY LOKALU I WYNAJMUJĄCEGO LOKAL

Jakie są obowiązki najemcy lokalu (lokatora)?

Obowiązkiem najemcy lokalu jest:

terminowe płacenie czynszu i kosztów eksploatacyjnych (charges);
ubezpieczenie mieszkania;
używanie lokalu jedynie do celów przewidzianych w umowie;
utrzymywanie lokalu w dobrym stanie;
dokonywanie drobnych napraw;
informowanie właściciela o konieczności większych napraw;
unikanie powodowania szkód i uciążliwego zachowania.

Co należy wiedzieć o kosztach eksploatacyjnych?

Najemca, oprócz opłaty za wynajem mieszkania, płaci co miesiąc zaliczkę na pokrycie kosztów eksploatacyjnych (charges).

Koszty eksploatacyjne to wydatki na utrzymanie budynku. Najemca ma obowiązek opłacania części tych kosztów (np.: sprzątanie klatki schodowej, wywóz śmieci, zużycie wody, elektryczności, wynagrodzenie dozorcy (w 75%), drobne naprawy, konserwacja windy). Ich pełna lista znajduje się na stronie internetowej: www.locservice.1

Raz do roku zarządca nieruchomości (syndic) wysyła wynajmującemu (właścicielowi mieszkania) rozliczenie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem budynku. Dokument ten wskazuje najczęściej różnicę pomiędzy wpłaconymi zaliczkami a rzeczywistymi kosztami.

Jeżeli okaże się, że wpłacone przez najemcę zaliczki nie pokrywają kosztów eksploatacyjnych, powinien on pokryć niedopłatę. Jeżeli okaże się, że wpłacone zaliczki przekraczają rzeczywiste koszty, wynajmujący powinien zwrócić najemcy nadpłatę.

Wynajmujący ma prawo zażądać zwrotu niedopłaty do 5. lat. od momentu wygaśnięcia umowy najmu.

Uwaga

Właściciel lokalu co roku ma prawo zażądać zaświadczenia o ubezpieczeniu mieszkania.

Jakie są prawa lokatora?

Lokator ma prawo do:

spokojnego i wyłącznego korzystania z lokalu;
określonych minimalnych standardów mieszkaniowych;
zwrotu kosztów poniesionych w związku z naprawami leżącymi w gestii właściciela;
przyjmowania gości.

Czego lokatorowi nie wolno?

Lokator nie ma prawa:

przekształcać lokalu bez uprzedniej pisemnej zgody właściciela;
przeciwstawiać się pracom modernizacyjnym oraz pracom zleconym przez wspólnotę mieszkaniową;
scedować umowy najmu na inną osobę lub podnajmować lokalu bez pisemnej zgody właściciela.

Jakie są obowiązki właściciela lokalu?

Wynajmujący ma obowiązek:

dbania o bezpieczeństwo i dobry stan wynajmowanego lokalu;
dokonywania napraw leżących w jego gestii;
przeprowadzania prac modernizacyjnych (np.: modernizacja ogrzewania i izolacji cieplnej), w przypadku gdy wynajmowany lokal nie odpowiada minimalnym standardom przewidzianym przez prawo mieszkaniowe.

Czy wynajmujący ma prawo podwyższać czynsz?

Wynajmujący ma prawo raz na rok podwyższyć czynsz o IRL (Indice de référence des loyers – wskaźnik wzrostu czynszu), ogłaszany przez Narodowy instytut statystyki i analiz ekonomicznych INSEE (Institutnational de la statistique et des études économiques).

Co ma zrobić osoba, która ma problemy finansowe i nie może opłacić czynszu?

Osoba, która nie może opłacić czynszu powinna:

uprzedzić właściciela mieszkania i poprosić o rozłożenie płatności na raty;
jeżeli otrzymuje zasiłek z tytułu najmu mieszkania, poinformować Kasę Świadczeń rodzinnych o nieopłaconym czynszu i poprosić o pomoc;
zwrócić się do ośrodka pomocy socjalnej przy merostwie i złożyć wniosek o pomoc finansową.

Uwaga

W przypadku niepłacenia czynszu przez 3 miesiące, zasiłek z tytułu najmu mieszkania jest wstrzymywany i zostaje przywrócony dopiero po spłacie długu lub pisemnym porozumieniu pomiędzy lokatorem a właścicielem.

Jakie warunki musi spełniać lokal mieszkalny?

Lokal mieszkalny powinien posiadać:

skuteczną wentylację zabezpieczającą przez gromadzeniem się wilgoci;
pomieszczenie główne z dostępem do naturalnego światła i do świeżego powietrza;
instalacje: elektryczną , gazową i grzewczą odpowiadające normom bezpieczeństwa i działające prawidłowo;
doprowadzenie wody wystarczającej na codzienne potrzeby lokatora;
kanalizację eliminującą przykre zapachy;
kuchnię lub aneks kuchenny z dostępem do ciepłej i zimnej wody;
instalacją sanitarną wewnątrz mieszkania (w tym toaletę) oddzieloną od kuchni;
miejsce do codziennej toalety (wanna lub prysznic) gwarantujące intymność.

Uwaga

Instalacja sanitarna może być położona na zewnątrz mieszkania, pod warunkiem że znajduje się w tym samym budynku i jest do niej łatwy dostęp.

Jaka jest ustawowa norma powierzchni mieszkalnej?

Nie można wynająć mieszkania o powierzchni mniejszej niż 9 m² i wysokości do sufitu mniejszej niż 2,20 m (20 m³).

Co można zrobić, jeśli okaże się, że wynajęte mieszkanie nie spełnia minimalnych norm?

Lokator ma prawo zażądać od właściciela doprowadzenia mieszkania do stanu odpowiadającego normom wysyłając list polecony z pokwitowaniem odbioru. Jeśli strony nie dojdą do porozumienia, lokator może zwrócić się z wnioskiem o ocenę stanu mieszkania do urzędu do spraw mieszkaniowych przy urzędzie gminy i skierować skargę do sądu.

Uwaga

Aby mieć prawo do zasiłku z tytułu najmu mieszkania, lokator musi zadeklarować, że lokal odpowiada minimalnym normom przewidzianym przez prawo. Kasa Świadczeń rodzinnych wysyła kwestionariusz z pytaniami o stan lokalu. Jeżeli okaże się, że lokal nie odpowiada normom, Kasa Świadczeń rodzinnych może odmówić wypłacania zasiłku, chyba że lokator oficjalnie zażądał od właściciela lokalu doprowadzenia mieszkania do poprawnego stanu lub wystąpił z odpowiednim wnioskiem do sądu.

KAUCJA

Co to jest depozyt gwarancyjny (dépot de garantie)?

Depozyt gwarancyjny, po polsku nazywany kaucją, jest kwotą mającą zabezpieczyć pokrycie niezapłaconego czynszu z tytułu wynajmu i kosztów napraw w przypadku zniszczenia mieszkania.

Jaka jest wysokość kaucji?

Od 8 lutego 2008 roku kaucja nie może przekroczyć jednomiesięcznego czynszu (dotyczy mieszkania nieumeblowanego). Najlepiej opłacać ją czekiem. W przypadku opłacania kaucji gotówką, należy zażądać pokwitowania.

Uwaga

Kaucja nie może być wykorzystana na pokrycie ostatniego czynszu.

Czy można uzyskać państwową pomoc na wynajęcie mieszkania?

FSL (Fonds de solidarité pour le logement – Mieszkaniowy fundusz solidarnościowy) może zagwarantować osobom w trudnej sytuacji finansowej opłacanie czynszu. Należy zwrócić się do pracownika socjalnego, który pomoże skompletować dokumenty i złożyć wniosek o przyznanie pomocy do odpowiedniej instytucji.

Kiedy najemca ma obowiązek zwrotu kaucji?

Kaucja podlega zwrotowi najpóźniej w ciągu 1. miesiąca po zdaniu kluczy i podpisaniu protokołu zdawczo-odbiorczego po zakończeniu wynajmu (état des lieux). Jeżeli zachodzi konieczność dokonania napraw, zwracana kaucja jest pomniejszana o koszty napraw.

Co zrobić, jeżeli najemca nie zwróci kaucji?

W takim przypadku należy wysłać do niego pismo ostrzegawcze (mise en demeure) z żądaniem zwrotu pieniędzy i nadać je listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Jeżeli list pozostanie bez odpowiedzi, można uruchomić procedurę sądową. Należy wypełnić druk Cerfa n°50808*05 (déclaration de greffe – zgłoszenie roszczenia) i wysłać go do sądu.

Uwaga

Jeżeli wynajmujący zwleka ze zwrotem kaucji, najemca ma prawo do odszkodowania w wysokości 10% procent czynszu za każdy miesiąc spóźnienia (dotyczy umów podpisanych po 27. marca 2014 roku).

Kim jest żyrant i jaka jest jego rola?

Często zdarza się, że wynajmujący wymaga – od kandydata na najem mieszkania – wskazania żyranta (caution d’un tiers), to znaczy osoby, która zobowiąże się pokrywać koszty wynajmu w przypadku niewypłacalności najemcy.

PROTOKÓŁ ZDAWCZO-ODBIORCZY

Jakie informacje powinien zawierać protokół zdawczo – odbiorczy ?

Przed wynajmem

W protokole powinny znaleźć się następujące informacje: szczegółowy opis mieszkania i jego wyposażenia, stan liczników mediów w chwili przekazania kluczy do mieszkania oraz informacja o ilości przekazanych kompletów kluczy.

Uwaga

Protokół stanu mieszkania powinien być podpisany przez wynajmującego oraz najemcę i stanowić załącznik do umowy najmu.

Po zakończeniu okresu najmu

Protokół zdawczo-odbiorczy po zakończeniu najmu jest ważny dla wynajmującego i dla najemcy, ponieważ stanowi podstawę do końcowego rozliczenia się stron i zwrotu kaucji.

Protokół zdawczo-odbiorczy powinien zawierać datę przekazania mieszkania i kluczy, opis wszelkich usterek, opis stanu zużycia mieszkania, stan liczników mediów.

Uwaga

Po zakończeniu najmu, przed przekazaniem mieszkania, najemca powinien usunąć wszystkie przedmioty nieobjęte spisem oraz pozostawić czyste mieszkanie. W przeciwnym wypadku może zostać obciążony kosztami sprzątania.

Jakie mogą być konsekwencje niepodpisania protokołu zdawczo-odbiorczego przed wynajmem mieszkania?

Jeżeli protokół zdawczo-odbiorczy przed wynajmem nie został podpisany, to w przypadku zniszczenia mieszkania, wynajmujący będzie musiał udowodnić odpowiedzialność najemcy (lokatora) za degradację lokalu.

Uwaga

Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy ulegają przedawnieniu z upływem roku od dnia zwrotu mieszkania.

MIESZKANIE SOCJALNE

Czy obywatel Polski może otrzymać mieszkanie socjalne HLM (Habitation à loyer modéré)?

Obywatel polski mieszkający we Francji może otrzymać mieszkanie socjalne, jeżeli dochody gospodarstwa domowego nie przekraczają progu finansowego ustalonego przez państwo.

Pierwszeństwo otrzymania mieszkania socjalnego mają osoby/rodziny:

niepełnosprawne lub mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną;
ubogie, mieszkające w lokalach szkodliwych dla zdrowia;
którym grozi eksmisja;
mieszkające w schroniskach dla bezdomnych.

W jaki sposób ubiegać się o mieszkanie socjalne?

Wniosek o mieszkanie socjalne należy złożyć przez Internet na stronie https://www.demande-logement-social.gouv.fr/

Osoba składająca prośbę o mieszkanie socjalne otrzymuje potwierdzenie rejestracji podania z numerem identyfikacyjnym.

Osoba, która nie posiada Internetu może udać się do urzędu „guichet” (lista znajduje się na stronie

https://www.demande-logement-social.gouv.fr/ ). Otrzyma tam pomoc w złożeniu wniosku.

Uwaga

Podanie o mieszkanie socjalne jest ważne tylko przez rok. Po roku należy (przez Internet) ponowić wniosek.

Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku o mieszkanie socjalne?

Należy dołączyć:

fotokopie paszportów lub dowodów tożsamości wszystkich członków gospodarstwa domowego;
dokumenty poświadczające dochody ( fotokopie rozliczeń podatkowych (avis d’imposition) wszystkich członków gospodarstwa domowego.

Jak długo oczekuje się na mieszkanie socjalne?

Na mieszkanie socjalne oczekuje się od kilku miesięcy (na przykład w Nord-Pas-de-Calais) do kilku lat (w Paryżu).

Co to jest DALO?

DALO (Droit au logement opposable – prawo do mieszkania) – ustawa z 5 marca 2007 roku, zobowiązuje państwo francuskie do zapewnienia mieszkania w przyzwoitych warunkach każdej osobie przebywającej legalnie i w sposób stały na terenie Francji.

Osoba, która czeka nadmiernie długo na przydział mieszkania socjalnego, ma prawo złożyć odwołanie (recours) do Komisji mediacyjnej, rozjemczej powołując się na prawo DALO. Dotyczy to szczególnie osób w trudnej sytuacji osobistej, finansowej i mieszkaniowej np. osób niepełnosprawnych, mieszkających w lokalach nie odpowiadający normom, przeludnionych, którym grozi eksmisja itp. Zadaniem komisji jest zadecydowanie czy przedstawione argumenty są zasadne. W takim przypadku komisja może nakazać prefektowi przydzielenie lokalu w ciągu 3-6 miesięcy. W przypadku braku pozytywnego załatwienia sprawy istnieje możliwość odwołania się do sądu administracyjnego.

Państwo może zostać skazane pociągnięte do odpowiedzialności za nieprzestrzeganie prawa DALO.

Dokładne informacje

http://www.drihl.ile-de-france.developpement-durable.gouv.fr/le-droit-au-logement-opposable-dalo-r59.html